Nhà ở xã hội tại quận 7 (TP.HCM) - Ảnh: TRÚC PHƯƠNG
Nhà ở xã hội tại quận 7 (TP.HCM) - Ảnh: TRÚC PHƯƠNG
TS Lê Xuân Nghĩa - thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia - đánh giá: "Đề xuất của Vingroup và Techcombank về một gói tín dụng ưu đãi cho nhà ở xã hội đúng với nguyên tắc cho vay mua nhà ở.
Nguyên tắc cho vay mua nhà ở là cho vay dài hạn, mức độ dài hạn phụ thuộc vào thu nhập bình quân của người lao động.
Thông thường các nước châu Âu họ tính toán cho vay từ 30 - 35 năm trở lên. Cá biệt vùng nói tiếng Đức tại Thụy Sĩ họ cho vay mua nhà với kỳ hạn tới 80 năm và không thu tiền gốc, họ chỉ thu tiền lãi.
Vì sau 80 năm lạm phát ăn hết tiền gốc rồi nên họ chỉ thu tiền lãi, cho vay mua nhà ở điều quan trọng nhất là kỳ hạn vay phải dài, như ở Mỹ là vay 30 năm".
Vấn đề thứ hai theo TS Lê Xuân Nghĩa là lãi vay mua nhà ở nhiều nước thường được chính phủ hỗ trợ, nếu các ngân hàng, doanh nghiệp tự nguyện đề xuất hỗ trợ người mua nhà thì quá tốt.
Và để các ngân hàng tham gia hỗ trợ người mua nhà ở xã hội thì ngoài việc nới room tín dụng, chính phủ cũng có thể xem xét giảm dự trữ bắt buộc đối với các ngân hàng. Hiện tỉ lệ dự trữ bắt buộc của các ngân hàng thương mại theo quy định là 3%, với những ngân hàng cho vay mua nhà ở xã hội có thể giảm xuống 2,5%.
Hơn nữa, chính phủ hoàn toàn có thể phát hành trái phiếu chính phủ để cấp bù chênh lệch lãi vay trong hoạt động cho vay mua nhà ở xã hội. Đây là khoản chính phủ tài trợ cho người dân mua nhà, ngân sách phải chịu trách nhiệm.
Bản chất là chính phủ vay tiền của dân để tài trợ cho dân, vay người giàu tài trợ cho người nghèo. Điều này tránh được việc chính phủ phát hành trái phiếu tài trợ cho các ngân hàng thương mại, thay vào đó sẽ tài trợ trực tiếp cho người dân mua nhà. Cách làm này nhiều nước họ đã làm, điều này luật cũng cho phép, TS Lê Xuân Nghĩa cho biết thêm.
Theo Bộ Xây dựng, đề xuất của Vingroup và Techcombank có nhiều điểm trùng hợp với những ưu đãi của gói tín dụng 120.000 tỉ đồng đang được bốn ngân hàng thương mại nhà nước triển khai.
Vì thế, Bộ Xây dựng kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước xem xét tăng thời hạn cho vay ưu đãi, hạ mức lãi vay gói 120.000 tỉ đồng ở mức thấp hơn lãi vay thương mại thông thường từ 3 - 5%.
Đồng thời khuyến khích thêm các ngân hàng thương mại tham gia gói tín dụng ưu đãi 120.000 tỉ đồng.
Vingroup và Techcombank đề xuất gói tín dụng ưu đãi mới cho nhà ở xã hội với lãi vay 4,8%/năm, thời hạn vay 30 năm - Ảnh: QUANG ĐỊNH
Người dân nộp hồ sơ mua chung cư nhà ở xã hội tại dự án chung cư ở khu đô thị xanh Bàu Tràm Lakeside thuộc phường Hòa Hiệp Nam năm 2023 - Ảnh: TRƯỜNG TRUNG
Xuất phát từ chương trình "5 không, 3 có", trong đó mục tiêu "người dân có nhà ở" mà nhiều năm qua Đà Nẵng đã phát triển mạnh hình thức nhà ở xã hội có vốn đầu tư nhà nước cho người dân thuê.
TP Đà Nẵng đã đầu tư hoàn thành hơn 16.700 căn hộ và là địa phương có quỹ nhà ở xã hội được đầu tư từ vốn ngân sách lớn nhất nước (hơn 12.000 căn hộ), chiếm tỉ lệ gần 80% của cả nước.
Đối với chung cư nhà ở xã hội thuộc sở hữu nhà nước, hiện nay TP đang quản lý gần 10.000 căn và đã bố trí thuê trên 98%.
Sở Xây dựng TP Đà Nẵng cũng vừa thông báo mở đợt cho thuê chung cư lớn với giá từ 2,5 triệu đồng/căn. Khu chung cư được cho thuê đợt này là chung cư nhà ở xã hội tại lô đất B4-1 thuộc khu đô thị xanh Bàu Tràm Lakeside (thuộc phường Hòa Hiệp Nam, quận Liên Chiểu).
Theo đó, sẽ có 257 căn hộ với diện tích 45 - 70m2 từ 1 - 3 phòng ngủ được mang ra cho thuê. Các căn hộ cho thuê đợt này được niêm yết giá thuê hằng tháng từ 2,5 - 4,7 triệu đồng. Trong đó số căn có giá cho thuê dưới 3 triệu đồng chiếm hơn 1/2 lượng căn hộ cho thuê.
Theo ông Trần Văn Hoàng - phó giám đốc Sở Xây dựng TP Đà Nẵng, đợt cho thuê này mở rộng đối tượng gồm người có công với cách mạng, người thu nhập thấp, hộ nghèo, cận nghèo tại khu vực đô thị, người lao động đang làm việc tại các doanh nghiệp trong và ngoài khu công nghiệp, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân và Quân đội nhân dân, cán bộ, công chức, viên chức, học sinh, sinh viên, hộ gia đình thuộc diện bị thu hồi đất và phải giải tỏa…
Trước đó Vingroup và Techcombank đề xuất gói vay mới dành cho người mua nhà ở xã hội với lãi vay bằng với mức lãi vay Ngân hàng Chính sách xã hội đang cho người mua nhà vay khoảng 4,8%/năm và cố định trong năm năm đầu tiên.
Thời hạn cho vay 30 năm, tài sản đảm bảo cho khoản vay mua nhà ở xã hội chính là các dự án nhà ở xã hội.
Đối tượng vay theo đề xuất của Vingroup và Techcombank là tất cả những cá nhân đủ điều kiện mua nhà ở xã hội theo danh sách do chủ đầu tư dự án xác minh và cung cấp. Mức cho vay mua nhà ở xã hội tối đa đến 100% giá trị hợp đồng mua bán nhà ở xã hội.
Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Lê Hữu Nghĩa - tổng giám đốc Công ty Lê Thành - cho hay nếu Chính phủ thông qua gói vay ưu đãi cho nhà ở xã hội với lãi suất 4,8%/năm thì người thu nhập thấp sẽ tiếp cận vốn rẻ để mua nhà như gói 30.000 tỉ đồng trước đây. Với mức lãi suất này người dân có nhiều cơ hội tiếp cận nhà ở xã hội.
Vấn đề đặt ra, theo ông Nghĩa, là làm sao có nhiều nguồn cung nhà ở xã hội cho người dân mua. Muốn làm được điều này phải gỡ vướng thủ tục pháp lý cho các dự án nhà ở xã hội, xây dựng một quy trình thông thoáng về cấp phép nhà ở xã hội chứ không thể áp quy trình cấp phép nhà ở thương mại cho nhà ở xã hội như hiện nay.
Việc cấp phép nhà ở xã hội thời gian qua khó hơn xin cấp phép nhà ở thương mại. Quy trình cấp phép nhà ở xã hội cần rõ ràng, quy định rõ một dự án nhà ở xã hội được cấp phép trong bao nhiêu ngày, cơ quan nào giải quyết khâu nào, trong bao lâu phải xong.
Cùng quan điểm này, ông Nguyễn Quốc Khánh - phó chủ tịch Hội Môi giới bất động sản Việt Nam - cũng cho rằng nếu gói vay mua nhà ở xã hội đạt được cả hai điều kiện lãi vay 4,8%/năm, thời hạn vay 30 năm thì quá tốt.
Hai điều kiện bắt buộc với người mua nhà ở xã hội hiện nay là khả năng thu nhập và phải có 30% vốn tự có. Nên ông Khánh nhấn mạnh cần có những chính sách hỗ trợ người lao động ổn định thu nhập.
Cái lo nhất của người mua nhà là thu nhập không ổn định, lúc họ có việc, lúc không nên không có tiền trả nợ. Nếu họ có thu nhập ổn định thì sẽ có đủ khả năng mua nhà.
Bàn về gói tín dụng ưu đãi cho người mua nhà ở xã hội vừa được Bộ Xây dựng báo cáo Thủ tướng, nhiều chuyên gia kinh tế khẳng định sẽ không bao giờ có một chính sách bao trùm tất cả.
Đối với nhóm người thu nhập thấp không tiền thuê nhà, tiền ăn thì cần có chính sách hỗ trợ họ thuê nhà lưu trú, xây dựng nhà lưu trú cho thuê với giá phù hợp. Cần phân biệt rõ ràng chứ không phải đối tượng nào cũng có thể sở hữu nhà ở xã hội.
Và ngay cả với mức lãi suất cho vay 4,8%/năm thì hai vợ chồng, mỗi người phải có thu nhập từ 12-15 triệu đồng/tháng thì mới đủ khả năng vay tiền ngân hàng để mua nhà ở xã hội.
Bên cạnh đó, với lãi suất 4,8%/năm chắc chắn Nhà nước sẽ phải bỏ ngân sách để tái cấp bù lãi suất như đã từng làm khi ban hành gói 30.000 tỉ đồng trước đây, một chuyên gia phân tích.
Nhà ở xã hội tại TP Thủ Đức, TP.HCM - Ảnh: QUANG ĐỊNH