Đối với một sinh viên mới ra trường như Mỹ Hạnh (sinh năm 2001), việc sinh sống ở Hà Nội - thành phố có chi phí đắt đỏ nhất cả nước - không tránh khỏi áp lực cuộc sống.
Đối với một sinh viên mới ra trường như Mỹ Hạnh (sinh năm 2001), việc sinh sống ở Hà Nội - thành phố có chi phí đắt đỏ nhất cả nước - không tránh khỏi áp lực cuộc sống.
Anh Đào Đức Kiên, 38 tuổi, phường Hồng Hải, TP. Hạ Long, Quảng Ninh.
Thu nhập hai vợ chồng: 30 triệu đồng/tháng.
Chi tiêu: 25 - 27 triệu đồng/tháng.
Gia đình có 5 người: 2 vợ chồng, 2 con nhỏ (1 trẻ tiểu học, 1 trẻ mẫu giáo), 1 mẹ già (có lương hưu).
Gia đình tôi sinh sống trong một ngôi nhà mặt đất ở phường trung tâm của TP Hạ Long. Dù không gặp áp lực về việc trả nợ nhà, mua nhà nhưng chi phí sinh hoạt đắt đỏ ở Hạ Long cũng khiến chúng tôi không tiết kiệm được tiền.
Bảng chi tiêu mỗi tháng của gia đình anh Kiên.
Nhiều gia đình có thói quen khi nhận lương sẽ chia các khoản chi tiêu trong tháng, còn lại cất đi một khoản tiền kiệm. Gia đình tôi thì thường chỉ để ra một khoản đủ đóng học phí cho các con và tiền điện nước. Số còn lại, chúng tôi chi tiêu cho các nhu cầu còn lại.
Trong gia đình, vợ tôi là người quản lý tiền. Mỗi tháng, tôi sẽ chuyển khoản 3/4 tiền lương cho vợ để cô ấy lo chợ búa, điện nước, truyền hình cáp, học phí của các con, quần áo bỉm sữa của cháu bé, học thêm của cháu lớn, việc hiếu hỉ xã giao, ngày lễ, đi chơi cuối tuần. Tôi chỉ giữ lại một phần tiền để sinh hoạt cá nhân như đổ xăng, bia giải khát với bạn bè…
Tôi nhận thấy, mức chi phí sinh hoạt nơi mình sống khá đắt đỏ. Riêng tiền mua đồ ăn, hải sản đã đắt hơn rất nhiều so với Hải Phòng lân cận. Nhu cầu quen dùng sản phẩm chất lượng cao, sống trong khu vực trung tâm vật giá đắt đỏ càng khiến ví tiền của chúng tôi nhanh cạn.
Gia đình tôi đã nhiều lần tự nhủ phải tiết kiệm, chẳng may phát sinh các tình huống ốm đau, bệnh tật thì sẽ có một khoản xoay xở. Tuy nhiên, tháng nào cũng vậy, chúng tôi gần như không thể tiết kiệm được. May mắn là gia đình tôi còn được hai bên nội ngoại hỗ trợ một chút, nếu không sẽ không đủ chi tiêu.
Anh Kiên cho biết phải cắt giảm nhiều khoản chi tiêu khi giá cả ở Quảng Ninh ngày một tăng.
Tôi nhận thấy mức chi tiêu của gia đình chỉ vào loại trung bình ở địa phương bởi các gia đình khác còn có rất nhiều khoản chi như phương tiện cá nhân (ô tô), đóng bảo hiểm, du lịch nghỉ dưỡng, cho con học trường tư, thuê giúp việc, ốm đau nằm viện….
Những năm qua, giá cả tăng nhưng thu nhập không tăng, chúng tôi đã phải thay đổi nhiều thói quen chi tiêu. Gia đình tôi đã hạn chế mua quần áo; chuyển cho con dùng bỉm sữa loại trung bình chứ không dùng hàng Nhật, Hàn như trước nữa, hạn chế đi du lịch, ăn uống tụ tập, cắt giảm các đồ ăn bổ dưỡng (yến, đông trùng hạ thảo…)
Hà Nội, TPHCM và Quảng Ninh là 3 địa phương "dẫn đầu" cả nước về mức sống đắt đỏ trong năm 2022. 4 gia đình tại những nơi này đã chia sẻ về bài toán chi tiêu, cách tiết kiệm và lập kế hoạch tài chính.
Chị M.B., 34 tuổi, mẹ đơn thân, TPHCM.
Nghề nghiệp: Nhân viên văn phòng.
Chi tiêu trung bình: 20 - 30 triệu đồng/tháng.
Tôi là mẹ đơn thân và hiện đang sống cùng bố mẹ, em trai, em dâu. Nhà có thuê một vú em chăm bé. Tổng cộng 6 người lớn và 1 em bé.
Hàng tháng, đại gia đình chúng tôi chi trả tiền điện (hơn 5 triệu đồng/ tháng) do bật điều hòa mỗi phòng, tiền nước (trung bình 350.000 đồng/tháng), wifi (400.000 đồng/tháng), tiền mua thực phẩm, thức ăn, đồ dùng sinh hoạt (15 triệu đồng/tháng).
Đó là các khoản chi phí chung, riêng tôi phải trả tiền thuê vú em (9 triệu đồng/tháng), tiền tã sữa và quần áo, đồ chơi, các chi phí khác cho con (5 triệu đồng/tháng).
Ngoài ra, tôi góp 4 triệu đồng vào tiền chợ cho cả nhà. 9 triệu đồng từ thu nhập dành để chi tiêu cá nhân, đóng tiền bảo hiểm, xăng xe...
Khoản tiền còn lại tôi dành gửi tiết kiệm, không có số tiền cụ thể, nhưng tôi tiết kiệm được rất ít từ lương chính thức, hoặc chỉ vừa đủ, không dư. Do đó, tôi tiết kiệm bằng những khoản thu nhập bên ngoài, khoản thưởng lớn, hoặc tiền lời đầu tư.
Đến nay, tôi chỉ có khoảng 400 triệu đồng trong sổ tiết kiệm. Tháng nào có được 5 - 10 triệu đồng từ các khoản bên ngoài như vậy, tôi lại bỏ vào sổ, nhưng phải mấy tháng mới có được một lần dư như vậy.
Thời kỳ lạm phát, gia đình tôi bị ảnh hưởng khi thu nhập của bố sụt giảm do bất động sản "đóng băng". Tuy nhiên mỗi thành viên trong gia đình đều có thu nhập riêng nên cũng duy trì được mức sống ổn định, chỉ là để thoải mái "tiêu pha" như trước thì không còn.
Mẹ tôi từ một người thích săn túi hiệu đã chuyển sang mua hàng trên các sàn thương mại điện tử, đi du lịch nước ngoài tốn kém thì cả nhà đi trong nước... Chúng tôi điều chỉnh nhu cầu từ 5 sao xuống 3 sao, "vẫn vui sống".
Thật xấu hổ là tôi quản lý chi tiêu khá kém và không lập bảng chi tiêu hàng tháng, nên thường tiêu vượt mức thu nhập của mình. Tháng nào tiêu "âm" vào tiền lương, tôi sẽ "cày" vào tháng sau để bù lại. Quan điểm của tôi là nếu có nhiều thứ cần để chi trong tháng, tôi sẽ tìm cách kiếm thêm tiền thay vì... hà tiện.
Tôi chi tiêu những thứ cần - đủ - chi vào những thứ khiến mình và mọi người xung quanh hạnh phúc. Ví dụ tôi đã nấu cơm nhưng bố mẹ bỗng thèm ăn gà, tôm càng, cua biển..., tôi có thể gọi về hoặc đưa bố mẹ đi ăn, phần cơm còn dư cất vào tủ lạnh để hôm sau ăn tiếp.
Ngày hôm đó chi tiêu có thể sẽ vượt, mọi người sẽ thấy sao lại lãng phí khi có cơm nhà lại còn ăn hàng, nhưng số tiền đó tôi chi cho sự thỏa mãn cơn thèm của bố mẹ và sự hạnh phúc của tôi vì được phục vụ nhu cầu chính đáng của ông bà.
Đại gia đình 6 thành viên của chị M.B. chi tiêu trung bình mỗi tháng từ 25 - 30 triệu đồng (Ảnh minh họa).
Trước đây tôi "hoang phí" cho bản thân, giờ tôi chuyển sự "hoang phí" sang cho con. Nghĩa là tôi vẫn thấy mình có chút hoang phí vì cứ thích gì là mua nấy bất chấp tài khoản trong thẻ còn bao nhiêu.
Trước khi có con, tôi tiêu nhiều vào những chuyến du lịch, hầu như tháng nào tôi cũng đi. Vé máy bay rẻ, đi. Khách sạn giảm giá, đi. Lễ, đi. Buồn quá, đi. Vui quá hứng quá, đi luôn. Cứ đi về rồi lại "cắm mặt" làm việc.
Bây giờ hầu như tôi không đi du lịch nhiều, mà đi thì phải có con, mà có con thì phải có vú em đi cùng. Thế là chi phí sẽ lại càng đội lên. Cho nên tôi chọn ở nhà, tiền đi du lịch, cà phê để dành sắm những thứ cần thiết hơn cho con. Bây giờ làm mẹ, bỏ tiền cho con bao nhiêu cũng không tiếc, nhưng đi uống cà phê một bữa cũng phải đắn đo nhiều.
Sinh ra và lớn lên ở TP.HCM, tôi thấy thành phố này đắt đỏ trong từng khoản chi phí, đắt từ ly cà phê, cây xiên nướng, từ bó rau, cọng hành cho đến giá dịch vụ và giá thuê hoặc mua bất động sản. Một phòng trọ nhỏ 20m2 có giá thuê 5-7 triệu đồng/tháng. Nếu ở Hà Nội chỉ tầm 3-4 triệu đồng. Cây xiên nướng bên đường bán giá 20.000 đồng/xiên cũng có người ăn, về quê chỉ có giá 7-10.000 đồng là cùng.
Ở các quận gần trung tâm thành phố, nếu muốn mua căn hộ tiện nghi, diện tích 60m2 trở lên với mức 3 tỷ đồng cũng là điều khó khăn. Nhưng với số tiền đó, bạn bè tôi có thể mua một căn 80m2 với 3 phòng ngủ ở Hà Nội. Cũng vì vậy mà việc sỡ hữu được một căn hộ với tài chính 2 tỷ đồng, nhiều người phải chọn những khu vực xa như Bình Tân, Bình Chánh, quận 9... hoặc các dự án chưa bàn giao.
Tôi nghĩ bản thân mỗi người nên điều chỉnh nhu cầu của chính mình để phù hợp với thời cuộc. Ngoài kia không chỉ có giá cả leo thang mà còn cả dịch bệnh "âm ỉ" và làn sóng sa thải vẫn chưa dừng lại.
Tôi cũng tự nói với mình rằng đừng tiêu xài hôm nay mà không biết đến ngày mai nữa, phải cố chi tiêu chính đáng, dành một khoản nhất định cho những tháng ngày bất ổn có thể ập tới.
Tôi còn một đứa con nhỏ phải lo và bố mẹ già sắp về hưu.
Thực hiện: Phạm Hồng Hạnh - Minh Nhân.